Hormonalna terapia zastępcza (HTZ), a ryzyko demencji: nowe badania

Ryzyko demencji, a HTZ

Najnowsze duńskie badanie opublikowane w prestiżowym czasopiśmie naukowym The BMJ1 objęło dane medyczne ponad 55 tysięcy kobiet i sugeruje, że Hormonalna Terapia Zastępcza (HTZ), zwana też Menopauzalną Terapią Hormonalną może zwiększać ryzyko demencji. Poznaj kluczowe wyniki i metodologię tego przełomowego badania:

Kogo dotyczyło badanie

• Analizowano dane wszystkich duńskich kobiet w wieku 50-60 lat w 2000 roku.

• Wykluczono kobiety z historią demencji lub przeciwwskazaniami do stosowania hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM), u nas zwanej często HTZ – Hormonalną Terapią Zastępczą.

• Zidentyfikowano 5589 nowych przypadków demencji.

• Dla porównania wybrano 55 890 kontroli dopasowanych wiekowo.

• Okres obserwacji: lata 2000-2018.

• Ogólne ryzyko demencji u kobiet stosujących HTZ

• Kobiety stosujące hormonalną terapię zastępczą (HTZ) miały o 24% wyższe ryzyko rozwoju demencji w porównaniu z kobietami, które nigdy nie stosowały tej terapii.

To oznacza, że jeśli stosujecie lub rozważacie stosowanie HTZ, istnieje niewielkie, ale zauważalne zwiększenie ryzyka demencji.

Czas trwania terapii hormonalnej, a wpływ na ryzyko

Ryzyko demencji rośnie wraz z długością stosowania HTZ:

• Przy stosowaniu krócej niż rok, ryzyko jest o 21% wyższe.

• Przy stosowaniu ponad 12 lat, ryzyko wzrasta aż o 74%.

  Wniosek: Im dłużej stosujecie HTZ, tym większe ryzyko demencji.

• Rodzaj terapii hormonalnej, a ryzyko demencji

• Zarówno ciągła, jak i cykliczna terapia zwiększają ryzyko demencji w podobnym stopniu (o 31% i 24%).

  Oznacza to, że sposób przyjmowania hormonów nie ma dużego wpływu na ryzyko demencji.

Wiek rozpoczęcia terapii hormonalnej, a ryzyko demencji

Rozpoczęcie terapii w młodszym wieku (45-50 lat) wiąże się z nieznacznie wyższym ryzykiem (26%) niż rozpoczęcie jej później (51-60 lat, 21% wzrostu ryzyka).

To sugeruje, że wczesne rozpoczęcie terapii nie chroni przed ryzykiem demencji.

Rodzaje demencji związane ze stosowaniem HTZ

• HTZ zwiększa ryzyko zarówno demencji z późnym początkiem (o 21%), jak i choroby Alzheimera (o 22%).

  Oznacza to, że terapia może wpływać na różne typy demencji w podobny sposób.

• Terapia hormonalna u młodszych kobiet (do 55 roku życia), a ryzyko rozwoju demencji

  Nawet krótkotrwałe stosowanie HTZ u młodszych kobiet wiąże się ze zwiększonym ryzykiem demencji.

• Ryzyko rośnie wraz z czasem trwania terapii, nawet jeśli jest stosowana tylko do 55 roku życia.

• Które hormony nie powodują wzrostu ryzyka demencji

  Terapia samym progestagenem i dopochwowa terapia estrogenowa nie wykazały istotnego związku z ryzykiem demencji.

Ograniczenia badania i przyszłe kierunki badań

• Badanie obserwacyjne: nie może udowodnić związku przyczynowo-skutkowego.

• Potrzeba dalszych badań: szczególnie randomizowanych badań klinicznych.

• Możliwe czynniki zakłócające: kobiety stosujące HTM mogą mieć predyspozycje zarówno do objawów menopauzalnych, jak i demencji.

Co to oznacza dla kobiet stosujących HTZ?

• Nie panikuj: Choć badanie pokazuje zwiększone ryzyko, nie oznacza to, że HTZ automatycznie prowadzi do demencji.

• Rozważ korzyści i ryzyko: Zastanów się, czy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko w Twoim przypadku.

• Skonsultuj się z lekarzem: Omów te wyniki ze swoim lekarzem. Wspólnie możecie podjąć najlepszą decyzję dotyczącą Twojego zdrowia.

• Rozważ alternatywy: Jeśli obawiasz się ryzyka, zapytaj o alternatywne metody łagodzenia objawów menopauzy. Pamiętaj, że naturalne metody tj. fitohormony to także skuteczne opcje w zarządzaniu objawami menopauzy.

• Monitoruj swoje zdrowie: Jeśli stosujesz HTZ, regularnie kontroluj swoje zdrowie i bądź czujna na wszelkie zmiany w funkcjonowaniu poznawczym.

• Pamiętaj, że każda kobieta jest inna, a to badanie przedstawia ogólne trendy. Twoja indywidualna sytuacja może się różnić, dlatego tak ważne są konsultacje z lekarzem i podejmowanie świadomych decyzji dotyczących swojego zdrowia.

Podsumowanie

Choć wyniki tego badania są istotne i pokazują ryzyka HTZ, nie powinny prowadzić do natychmiastowych zmian terapii, ale uświadomić potencjalne ryzyko z nią związane. Konieczne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć związek między terapią hormonalną, a ryzykiem demencji. Najważniejsze jest abyśmy miały pełną informację dotyczącą ryzyk związanych ze stosowaną metodą leczenia i wiedziały na co zwracać szczególną uwagę.

Bibliografia:

Pourhadi N, Mørch L S, Holm E A, Torp-PedersenC, Meaidi A. Menopausal hormone therapy and dementia: nationwide, nested case-control studyBMJ 2023; 381 :e072770 doi:10.1136/bmj-2022-072770